Κυριακή 31 Μαΐου 2015

Σύντομη ιστορία του ροκ - Μέρος δεύτερο: Η εμφάνιση του ροκ εν ρολ

Πολλοί οι λόγοι που οδήγησαν στην εμφάνιση του καινούργιου μουσικού είδους. Κατ' αρχάς η εσωτερική μετανάστευση έφερε σε επαφή τα διακριτά είδη και κυρίως επέτρεψε στη λευκή νεολαία να ακούσει τη μουσική των μαύρων. Η ανάπτυξη της τηλεόρασης άφησε χώρο στο ραδιόφωνο να καλύψει τις μουσικές ανάγκες των περιοχών με σχετική ελευθερία και οδήγησε σε μια άνθιση μουσικών εκπομπών με νέο περιεχόμενο που πρόβαλαν και μαύρη μουσική την οποία μπορούσε να ακούσει και ένα λευκό νεανικό ακροατήριο. Η ευημερία που προέκυψε στις ΗΠΑ μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο επέτρεπε στη νεολαία να διαθέτει αγοραστική δύναμη. Νέες ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρίες [Atlantic, Sun, Chess] εμφανίστηκαν, που ηχογραφώντας λίγο-πολύ μαύρη μουσική ή μουσική επηρεασμένη απ' αυτή στόχευσαν  σ' αυτούς τους λευκούς (κυρίως) εφήβους. Οι ποικίλες μουσικές διασταυρώσεις λοιπόν και η δημιουργία μιας νέας αγοράς έδωσαν τεράστια ώθηση στο νέο είδος που γεννιόταν.

Δεν υπήρξε φυσικά μια συγκεκριμένη στιγμή που ξεκίνησαν όλα. Το '53-'54 φαινόταν ότι κάτι νέο ερχόταν αλλά τα πράγματα ξεκαθάρισαν το 1955. Με την επιτυχία τραγουδιών όπως το Rock Around the Clock του Μπιλ Χάλεϊ το ροκ εν ρολ γίνεται μέρος της λευκής κουλτούρας.


Παρά την τεράστια συμβολή των μαύρων και της κουλτούρας τους στη δημιουργία του νέου είδους, η αμερικανική κοινωνία και η μουσική βιομηχανία κάθε άλλο παρά έτοιμες είναι να τους δεχτούν ως ισότιμο παράγοντα. Ακόμα και οι πίνακες επιτυχιών [charts] που χρησιμοποιούν οι ραδιοφωνικές εκπομπές και οι διάφοροι επιχειρηματίες που εμπλέκονται στον χώρο κρατάνε τη μαύρη μουσική χωριστά - στα Rhythm&Blues charts - από φόβο μήπως διαφθαρεί η νεολαία από τους "τεμπέληδες και λάγνους νέγρους" και τη μουσική τους.

Οι μαύροι μουσικοί δεν έμπαιναν εύκολα λοιπόν στα κύρια charts. Ένας από αυτούς που μπήκαν στα "λευκά" charts το 1956 ήταν ο καθόλου απειλητικός, καλοκάγαθος Φατς Ντόμινο με το Blueberry Hill. Είναι χαρακτηριστική η επιρροή του από τη μουσική της Νέας Ορλεάνης, της πατρίδας του, αλλά και από την κάντρι.


Λιγότερο αγαθός έδειχνε ο Τσακ Μπέρι. Ο επηρεασμένος από την κάντρι ήχος του όμως ξεγελούσε τους Αμερικάνους και τον περνούσαν (ακούγοντάς τον στο ραδιόφωνο ή από δίσκους) για λευκό, κάτι που έκανε πιο εύκολη την πρόσβασή του στο λευκό νεανικό κοινό.
Η πρώτη του μεγάλη επιτυχία ήταν η Μέιμπιλίν το 1955, διασκευή ενός κάντρι τραγουδιού (Άιντα Ρεντ).


Ένας άλλος εκρηκτικός αστέρας του ροκ εν ρολ της εποχής ήταν ο Λιτλ Ρίτσαρντ. Σίγουρα δεν ήταν εξίσου φρόνιμος στις λάιβ εμφανίσεις του (όσο εμφανίζεται στο βίντεο με τα καθωσπρέπει λευκά κορίτσια πίσω του - από τηλεοπτική εκπομπή της εποχής). Εδώ τραγουδάει το Tutti Frutti του 1956.


Βέβαια όλα αυτά δεν πολυάρεσαν στους γονείς των νεαρών που έβλεπαν τα παιδιά τους [ιδιαίτερα τα κορίτσια τους] να χορεύουν στους ρυθμούς μιας μουσικής με ανοιχτά σεξουαλικές συμπαραδηλώσεις. Οι προσπάθειες να αποκαθαρθεί η ροκ εν ρολ από τα έντονα "απειλητικά" για τη νεολαία σεξουαλικά μηνύματα ήταν πολλές. Προωθήθηκαν αστέρες με πολύ πιο αθώο και λευκό προφίλ, όπως ο Πατ Μπουν.

Όπως είναι γνωστό, η μορφή που κυριάρχησε στο ροκ εν ρολ ήταν ο Έλβις Πρίσλεϊ - ο λευκός με τη μαύρη φωνή και την έντονη σεξουαλικότητα, που δεν την έκρυβε πάντα. Εκεί λοιπόν που φοβούνταν τους μαύρους, η σεξουαλική "απειλή" ήρθε από έναν 19χρονο λευκό. Η πρώτη του επιτυχία ήταν το That's Alright Mama.


Θα ακολουθήσουν πάρα πολλές επιτυχίες. Ενδεικτικά: Blue Suede Shoes, Hound Dog, Don't Be Cruel, Love Me Tender, All Shook Up, Jailhouse Rock.

Όταν στα τέλη του 1955 ο Έλβις φεύγει από την ανεξάρτητη [δηλαδή "μικρή"] Sun Records για την RCA για το εξωφρενικό για νεαρό και μη καθιερωμένο καλλιτέχνη ποσό των $35.000, η εταιρία, που ειδικευόταν σε R&B και κάντρι&γουέστερν δίσκους, επενδύει σε καλλιτέχνες σαν τον Τζόνι Κας για να καλύψει το κενό.

Ο Κας κάνει το 1956 επιτυχία με ένα τραγούδι που συνδυάζει κάντρι με στοιχεία ροκ εν ρολ. Τα λόγια εδώ είναι ίσως πιο σημαντικά από την απλή μουσική, όπως στα περισσότερα τραγούδια του. Διαλέγω μια ζωντανή εκτέλεση του Walk the Line για να φανεί το κλίμα της εποχής και η λατρεία της νεολαίας [δηλ. των κοριτσιών] για τα ινδάλματά της.


Ένας άλλος "τρελαμένος" καλλιτέχνης της Sun, ήταν ο Τζέρι Λι Λούις, που η επιτυχία του Whole Lotta Shaking τον εκτόξευσε στο μουσικό στερέωμα, αλλά προσγειώθηκε απότομα όταν η συντηρητική Αμερική έμαθε για τον γάμο του 22χρονου Τζέρι με τη 13χρονη ξαδέρφη του. Πρόλαβε πάντως να κάνει άλλες δύο μεγάλες επιτυχίες με τα Great Balls of Fire και Breathless.


Ο Τζιν Βίνσεντ ήταν ένας από τους εκφραστές αυτού που ονομάστηκε ροκαμπίλι [από το ροκ και το hillbillly, που σήμαινε χωριάτικο, όλο μαζί σε ελεύθερη μετάφραση, βλαχο-ροκ], δηλαδή ροκ με στοιχεία κάντρι & γουέστερν.


Ένας από τους πιο ταλαντούχους αστέρες της εποχής ήταν ο Μπάντι Χόλι. Μετά την Πέγκι Σου, κάνει μεγάλη επιτυχία με το Oh, Boy! . Εδώ σε ζωντανή εκτέλεση από το σόου του Έντι Σάλιβαν, ένα χρόνο πριν σκοτωθεί - 22 χρονών - σε αεροπορικό δυστύχημα στις 3/2/1959, "τη μέρα που πέθανε η μουσική" - όπως λέει το τραγούδι του Ντον ΜακΛιν "American Pie" [1971]


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου