Πες μου τ' όνομά σου [Le nom des gens - Μισέλ Λεκλέρκ, 2011]

Ο Μισέλ Λεκλέρκ δηλώνει θαυμαστής και συνεχιστής του Γούντι Άλεν, οπότε φτιάχνει μια ρομαντική κομεντί διανθισμένη με εμβόλιμες σκηνές-σχόλια που θυμίζουν έντονα τον αμερικανό δημιουργό, ιδιαίτερα στις πρώτες του ταινίες. [Μου έρχονται πρόχειρα στον νου οι Ζητείται εγκέφαλος για ληστεία (Take the Money and Run, 1969), Νευρικός εραστής (Annie Hall, 1977).] Το αποτέλεσμα είναι, λοιπόν, το Πες μου τ' όνομά σου, μια ανάλαφρη ταινία που καταφέρνει ταυτόχρονα να μιλήσει για την κοινωνικοπολιτική κατάσταση στη σύγχρονη Γαλλία. Προφανώς η μετάβαση σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση και ο Λεκλέρκ σατιρίζει τα γαλλικά ήθη ρίχνοντας το βλέμμα του σε δύο βασικές κατευθύνσεις: από τη μια, τον γαλλικό πατριωτισμό που προσπαθεί να χωρέσει τις όποιες διαφορές σε ένα στενό "παπούτσι" και, από την άλλη, μια αριστερή ιδεολογία - απότοκη του Μάη του '68 - που "φωνάζει" την ετερότητά της, διεκδικώντας τη θέση της.

 

Το σενάριο στηρίχτηκε  στην ημιαυτοβιογραφία της Μπαγιά Κασμί, η οποία κέρδισε και το βραβείο Σεζάρ γι' αυτό. Ο Αρτύρ Μαρτέν (Ζακ Γκαμπλέν) είναι ένας 50 παρά κάτι χρονών κτηνίατρος, ειδικευμένος στις επιδημίες ζώων. Δηλώνει οπαδός του σοσιαλιστή Λιονέλ Ζοσπέν και ζει μια πολύ συντηρητική ζωή. Ο πατέρας του είναι Γάλλος, ενώ η μητέρα του είναι εβραϊκής καταγωγής (με γονείς από τη Θεσσαλονίκη μάλιστα!), κάτι που η οικογένεια προσπαθεί επιμελώς να κρύψει. Έχουν ζήσει μια αποστειρωμένη και πουριτανική μικροαστική ζωή, εξαντλώντας τις όποιες ανησυχίες τους στη μανία για την αγορά οποιουδήποτε καινούργιου (και ολιγοζώητου) επιτεύγματος έχει να προσφέρει η τεχνολογία στους καταναλωτές. Στον αντίποδα, η αρκετά νεότερή του, γεμάτη ανησυχίες και ζωή, Μπαγιά Μπενμαχμούντ (Σαρά Φορεστιέ) είναι κόρη Αλγερινού μετανάστη, που έχει καταχωνιάσει το ζωγραφικό του ταλέντο για να θρέψει την οικογένειά του δουλεύοντας ως μπογιατζής και επισκευαστής παντός αντικειμένου, και αριστερής Γαλλίδας μεγαλοαστικής καταγωγής, που έχει απαρνηθεί την οικογένειά της. Οι δυο πρωταγωνιστές διηγούνται κατά πρόσωπο στην κάμερα τις οικογενειακές τους ιστορίες με χιούμορ, χρησιμοποιώντας φλασμπάκ με διάφορες τεχνικές, ανάλογα με την εποχή (ασπρόμαυρα πλάνα, ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικές ειδήσεις, ερασιτεχνικά βίντεο, κλπ.).

 

Οι δυο τους γνωρίζονται όταν ο Αρτύρ δίνει μια συνέντευξη στο ραδιόφωνο για τη γρίπη των πτηνών (H5N1), ενώ εκείνη πάει να δουλέψει εκεί για πρώτη (και τελευταία) μέρα ως τηλεφωνήτρια. Περνώντας τον για δεξιό, η Μπαγιά, που κοιμάται με όποιον "φασίστα" βρίσκεται στον δρόμο της για να τον αλλαξοπιστήσει, προσφέρεται να κάνει έρωτα μαζί του. Ο ντροπαλός και πάντα σφιγμένος Αρτύρ τρομάζει και ξεφεύγει με διάφορες προφάσεις. Ωστόσο, η τύχη (και η Μπαγιά) δεν θα τον αφήσει τόσο εύκολα ήσυχο στη μονήρη ζωή του. Ξανασυναντιούνται σε ένα εκλογικό κέντρο όπου και οι δυο τους με μισή καρδιά ψηφίζουν τον δεξιό Σιράκ απέναντι στον ακροδεξιό Λεπέν. Η συνεύρεση δυο τέτοιων ανθρώπων δεν μπορεί παρά να έχει εκρηκτικά - και διασκεδαστικά - αποτελέσματα.

 

Ο Λεκλέρ κινηματογραφεί με κέφι το ενδιαφέρον σενάριο και μας δίνει μια χιουμοριστική και αισθησιακή ταινία που επιχειρεί παράλληλα ένα σχολιασμό στη σύγχρονη γαλλική πραγματικότητα. Τάσσεται υπέρ του πολυπολιτισμικού μέλλοντος της Γαλλίας, χωρίς να διστάζει να καυτηριάσει και τις υπερβολές της αριστερής πολιτικής ορθότητας. Κάποιες στιγμές ένιωσα αμήχανα με το ιδιαίτερο γαλλικό χιούμορ, αλλά συνολικά βρήκα το Πες μου τ' όνομά σου ευχάριστο, με τα πολιτικά μέρη του ταιριαστά ενσωματωμένα στην πλοκή - ίσως μόνο η εισαγωγή να κράτησε κάτι παραπάνω. Όταν, μάλιστα, στο τέλος ακούστηκε με τους τίτλους και το τραγούδι De Beni Saf à Salonique, αισθάνθηκα την ταινία ακόμη πιο οικεία.

[Δείτε τρέιλερ του Πες μου τ' όνομά σου με αγγλικούς υπότιτλους από το YouTube]