Το μπάσκετ στον κινηματογράφο

Οι Αμερικανοί θεωρούν το μπάσκετ "δικό τους" παιχνίδι και είναι λογικό η κινηματογραφική τους βιομηχανία να ασχολείται κατά κόρον με αυτό. [Όσο κι αν έψαξα, ευρωπαϊκή ταινία για το μπάσκετ δεν βρήκα.] Τα αγαπημένα θέματα των Αμερικανών είναι το κολεγιακό μπάσκετ, τα φυλετικά προβλήματα στον χώρο του μπάσκετ, το άθλημα ως διέξοδος από τη μιζέρια και τα ναρκωτικά, ο προπονητής και οι προσπάθειές του να πειθαρχήσει ένα ανομοιογενές σύνολο.

Εμείς οι Έλληνες αγαπήσαμε το μπάσκετ με τον Νίκο Γκάλη και τους υπόλοιπους μεγάλους του θριάμβου του Ευρωπαϊκού του 1987. Το άθλημα έβγαλε ρίζες βαθιές στη χώρα μας και ήρθαν και οι υπόλοιπες μεγάλες επιτυχίες. Αυτό όμως που καμαρώνω περισσότερο είναι όλα εκείνα τα παιδιά που βγάζουν το ερασιτεχνικό τους ταλέντο και πάθος κάτω από τις μπασκέτες από τις οποίες είναι γεμάτη πια η Ελλάδα. Εκεί γεννήθηκε και η δική μου ιδέα γι' αυτό το σύντομο αφιέρωμα.

Όλες οι ταινίες κυκλοφορούν είτε σε βιντεοκλάμπ είτε στο διαδίκτυο - και με ελληνικούς υπότιτλους, αν και όχι πάντα κατανοητούς. Αν είναι να τις δείτε με τα παιδιά σας, ελέγξτε εάν είναι κατάλληλες - κάποιες έχουν αρκετά σκληρές σκηνές. Για πληροφορίες σχετικά με το πώς κατεβάζουμε ταινίες από το διαδίκτυο δείτε το αντίστοιχο άρθρο μας.


Ο δρόμος προς τη δόξα [Glory Road - Τζέιμς Γκάρτνερ, 2006]

Ο πρώην προπονητής γυναικείας ομάδας μπάσκετ (λευκός) Ντον Χάσκινς (Τζος Λούκας) αναλαμβάνει μια κολεγιακή ομάδα στο Ελ Πάσο του Τέξας. Όταν στην ομάδα οι μαύροι πλειοψηφούν, αρχίζουν οι πρώτες ρατσιστικές αντιδράσεις. Ο Χάσκινς απαντά κατεβάζοντας μια ομάδα που αποτελείται μόνο από μαύρους. Η ταινία αναπαριστά πραγματικά περιστατικά και, όπως είναι φυσικό, προκάλεσε έντονες συζητήσεις και διαμάχες.

Οι αχτύπητοι [Blue Chips - Γουίλιαμ Φρίντκιν, 1994]

Ο Πιτ Μπελ (Νικ Νόλτε) προπονεί μια κολεγιακή ομάδα που πάει από το κακό στο χειρότερο. Μπαίνει στο δίλημμα αν θα πρέπει να χρησιμοποιήσει "δώρα" για να προσελκύσει στην ομάδα αξιόλογους παίκτες - κάτι που δεν επιτρέπεται. Στην ταινία πρωταγωνιστεί ο Σακίλ Ο'Νιλ ενώ συμμετέχουν σε μικρότερους ρόλους πολλοί γνωστοί αστέρες του ΝΒΑ.

Οι λευκοί δεν μπορούν να πηδήξουν [White Men Can't Jump - Ρον Σέλτον, 1992]

Ο μαύρος Σίντνεϊ (Γουέσλι Σνάιπς) και ο λευκός Μπίλι (Γούντι Χάρελσον) έρχονται αντιμέτωποι σε έναν αγώνα μπάσκετ σε μια γειτονιά του Λος Άντζελες. Ο Μπίλι αποδεικνύεται πολύ καλύτερος από όσο θα περίμενε κανείς από έναν λευκό. Ωστόσο, τα πράγματα περιπλέκονται, όταν γίνεται γνωστό ότι ποντάρει στην υποτίμησή του εκ μέρους των μαύρων για να κερδίζει στοιχήματα και ο Σίντνεϊ τού προτείνει να συνεργαστούν.

Πάθος για το μπάσκετ [Hoosiers - David Anspaugh, 1986]

Ο Νόρμαν Ντέιλ (Τζιν Χάκμαν) έρχεται σε μια μικρή πόλη της Ιντιάνα για να προπονήσει την ομάδα του γυμνασίου της. Από την πρώτη στιγμή θα έρθει σε σύγκρουση με τους κατοίκους, που υπεραγαπούν την ομάδα και θέλουν να έχουν λόγο στις προπονητικές επιλογές. Ο Ντέιλ δεν ανέχεται τις έξωθεν επεμβάσεις και ακολουθεί το δικό του αυστηρό πρόγραμμα για να "δέσει" την ομάδα. Μέχρι πού μπορεί να φτάσει αυτή η ομάδα κόντρα σε τόσες αντιξοότητες; Το Πάθος για το μπάσκετ ξεπερνά τα όρια μιας απλής μπασκετικής ταινίας, κυρίως λόγω της δυναμικής που της δίνουν οι συγκρούσεις των χαρακτήρων. Συμπρωταγωνιστούν η Μπάρμπαρα Χέρσεϊ και ο Ντένις Χόπερ [κέρδισε Όσκαρ β' ανδρικού ρόλου].

Παιχνίδι έρωτα και μπάσκετ [Love and Basketball - Gina Prince-Bythewood, 2000]

Χωρισμένο σε τέσσερα μέρη, όπως οι αγώνες μπάσκετ, το φιλμ μιλάει για την αγάπη για το μπάσκετ δύο νεαρών μαύρων, της Μόνικας (Σάνα Λέιθαν) και του Κουίνσι (Ομάρ Επς), αλλά και τον δύσκολο έρωτα που αναπτύσσεται ανάμεσα στα δύο γειτονόπουλα ήδη από τα 11 τους χρόνια. Το μπάσκετ θα τους ενώνει αλλά και θα τους χωρίζει σε όλη τη διαδρομή τους μέσα από το πανεπιστήμιο και στα μετέπειτα χρόνια. Πόσο θα αντέξουν οι δυο τους έρωτες;

Above the Rim [Τζεφ Πόλακ, 1994]

Ο Κάιλ (Ντουέιν Μάρτιν) είναι ένας πολλά υποσχόμενος νεαρός μπασκετμπολίστας στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης που διεκδικεί μια αθλητική υποτροφία για το Πανεπιστήμιο του Τζόρτζταουν της Ουάσιγκτον. Θα διχαστεί ανάμεσα στη συμπάθειά του προς τον παιδικό φίλο και νυν έμπορο ναρκωτικών Μπέρντι (Τουπάκ Σακούρ) και τον Σεπ (Λίον Ρόμπινσον), πρώην παίκτη που αναλαμβάνει να προπονήσει την τοπική ομάδα στην οποία παίζει ο Κάιλ. Πού θα οδηγηθεί η σύγκρουση αυτών των δύο, που έχουν περισσότερα κοινά από ό,τι αρχικά φαίνεται;

Coach Carter [Τόμας Κάρτερ, 2005]

Ο επιτυχημένος ιδιοκτήτης καταστήματος αθλητικών ειδών Κεν Κάρτερ (Σάμιουελ Λ. Τζάκσον) αναλαμβάνει τη γυμνασιακή ομάδα του Ρίτσμοντ της Καλιφόρνιας, στην οποία έπαιζε κάποτε και ο ίδιος. Ο Κάρτερ έρχεται αντιμέτωπος με μια εντελώς απειθάρχητη ομάδα. Ζητάει από τους παίκτες του να υπογράψουν συμβόλαιο τιμής σε σχέση με τη συμπεριφορά τους. Η ομάδα αρχίζει να έχει αγωνιστικές επιτυχίες. Ωστόσο, όταν ο Κάρτερ μαθαίνει ότι παραμελούν τα μαθήματά τους, αποφασίζει να πάρει πιο δραστικά μέτρα.

Man to Man [He Got Game - Spike Lee, 1998]

Η σύγκρουση γιου και πατέρα είναι το κεντρικό θέμα της ταινίας του πολύ γνωστού μαύρου σκηνοθέτη Σπάικ Λι. Ο Τζέικ (Ντένζελ Ουάσιγκτον) είναι στη φυλακή επειδή σκότωσε κατά λάθος τη γυναίκα του όταν ο γιος του, ο Τζίσους, ήταν 12 χρονών. Τώρα, ο Τζίσους (Ρέι Άλεν, γνωστός αστέρας του ΝΒΑ) έχει γίνει ένας από τους πιο περιζήτητους νεαρούς παίκτες για τις επιλογές των αμερικανικών πανεπιστημίων. Ο διευθυντής της φυλακής προτείνει στον Τζέικ να μειώσει δραστικά την ποινή του αν καταφέρει να επηρεάσει τον Τζίσους στην επιλογή πανεπιστημιακής ομάδας. Εκείνος δέχεται, όμως οι σχέσεις πατέρα-γιου κάθε άλλο παρά καλές είναι.
[Δείτε εδώ ολόκληρη την ταινία στο YouTube, χωρίς υπότιτλους]