Αφιέρωμα στην Επιστημονική Φαντασία - Αγαπημένες ταινίες

2001, η Οδύσσεια του διαστήματος

Η Επιστημονική Φαντασία (Science Fiction / Sci-Fi) θεωρείται υπο-είδος του Κινηματογράφου του Φανταστικού (Fantasy). Ο Κινηματογράφος του Φανταστικού χρησιμοποιεί φανταστικά στοιχεία: φαινόμενα που δεν έχουν συμβεί, ούτε συμβαίνουν, ούτε θα μπορούσαν σήμερα να συμβούν. Η Επιστημονική Φαντασία στηρίζεται σε επιστημονικά δεδομένα που οδηγούν σε μια επιστημονική (ή επιστημονικοφανή) υπόθεση, που συχνά αφορά το μέλλον. Ο προβληματισμός των ταινιών Ε.Φ. πηγάζει από τις αντιθέσεις της κοινωνίας του (εκάστοτε) σήμερα. Η θεματική τους αντανακλά τις ανησυχίες της κοινωνίας και ποικίλλει ανάλογα με τις συγκυρίες: διαπλανητικά ταξίδια, διαστημικοί πόλεμοι, επισκέψεις εξωγήινων, ανακαλύψεις άλλων κόσμων, ουτοπικές ή δυστοπικές κοινωνίες, οικολογικές ή πυρηνικές καταστροφές, τέλος του κόσμου, επικίνδυνες εφαρμογές της επιστήμης και της τεχνολογίας (π.χ. κλωνοποίηση), χωρο-χρονικές αντιλήψεις, κλπ.

Σολάρις

Υπάρχει η διαδεδομένη άποψη ότι η Ε.Φ. είναι ένα κινηματογραφικό είδος που απλώς προσφέρει εύπεπτη διασκέδαση στον θεατή και φυγή από την πραγματικότητα - ένα κατ' εξοχήν πεδίο θριαμβευτικής εφαρμογής της τεχνολογίας των υπολογιστών και των ειδικών εφέ. Ωστόσο, ακόμη και με μια πρόχειρη ματιά στα εν λόγω κινηματογραφικά έργα μπορεί κανείς αμέσως να διαπιστώσει πόσο λάθος είναι κάτι τέτοιο. Αντίθετα, οι ταινίες Ε.Φ. πάντοτε προσφέρονταν για την ανάπτυξη κοινωνικών προβληματισμών δύσκολων ή και ενοχλητικών για το κοινό. Η παρουσίαση ορισμένων αμφιλεγόμενων θεμάτων σε ένα διαφορετικό περιβάλλον μπορεί να κάνει τις ιδέες που προβάλλονται ευκολότερα αποδεκτές. Οι ταινίες Ε.Φ. είναι συνήθως έντονα πολιτικές (με την ευρεία έννοια) και σχολιάζουν με ιδιαίτερο τρόπο την κοινωνία της κάθε εποχής - είτε για να την αμφισβητήσουν, είτε για να τη δικαιολογήσουν.

Ας παρουσιάσουμε με χρονολογική σειρά τις αγαπημένες μας ταινίες Ε.Φ.:

Μητρόπολη [Metropolis - Φριτς Λανγκ, 1927]

Η κλασική βουβή ταινία του Γερμανικού Εξπρεσιονισμού και μία από τις πρώτες Ε.Φ. μεγάλου μήκους. Μια δυστοπική πόλη του μέλλοντος κυβερνιέται αυταρχικά από τον βιομήχανο Φρέντερσεν. Ο γιος του βιομήχανου αποδοκιμάζει τη διακυβέρνηση του πατέρα του και προσπαθεί να ανατρέψει τους ταξικούς διαχωρισμούς. Γνωρίζεται με μια εργάτρια, τη Μαρία, που συμβουλεύει τους εργάτες να κάνουν υπομονή, προφητεύοντας την έλευση ενός μεσολαβητή ανάμεσα στα αφεντικά και στους εργάτες. Ο βιομήχανος διατάζει έναν επιστήμονα να κατασκευάσει ένα ομοίωμα της Μαρίας για να παγιδεύσει τους εργάτες. Παρά τα αμφιλεγόμενα πολιτικά της μηνύματα, η ταινία έμεινε στην ιστορία τόσο για τα μοναδικά για την εποχή της επιβλητικά σκηνικά (επηρεασμένα από τον Μοντερνισμό και το Αρ Ντεκό) όσο και για τα πειστικότατα ειδικά εφέ.

Η μνηστή του Φρανκενστάιν

Μεσολαβεί μια μεγάλη χρονική περίοδος όπου, παρ' όλο που γυρίζονται πολλές ταινίες Ε.Φ., οι περισσότερες δεν καταφέρνουν να ξεφύγουν από τη μετριότητα. Μετά το Κραχ του '29, έχουμε κινηματογραφικά έργα που κινούνται στα όρια με τις ταινίες τρόμου (horror) [Φρανκενστάιν (1931), Δρ Τζέκυλ και Κος Χάιντ (1931), Ο αόρατος άνθρωπος (1933), Η μνηστή του Φρανκενστάιν (1935)]. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου κυριαρχούν οι ταινίες με σούπερ-ήρωες (Φλας Γκόρντον, Μπακ Ρότζερς) που γυρίζονται σε επεισόδια. Στην ψυχροπολεμική δεκαετία του '50, έχουμε την άνθιση της θεματικής των εξωγήινων, που εκφράζουν εν πολλοίς την αντικομουνιστική υστερία της εποχής, ενώ ο φόβος ενός πυρηνικού ολέθρου γεννάει αντίστοιχες (συνήθως) προπαγανδιστικές ταινίες. Χαρακτηριστικές αυτής της περιόδου είναι: ΣΟΣ: Σελήνη καλεί διάστημα (Destination Moon, 1950), Το πράγμα (The Thing from Another World, 1951), Ο πόλεμος των κόσμων (War of the Worlds, 1953), Η Εφ-Μπι-Άι σε συναγερμό (Them, 1954), Μονομαχία δύο κόσμων (Forbidden Planet, 1956), Οι άνθρωποι του τρόμου (Invasion of the Body Snatchers, 1956).

Fahrenheit 451 [Φρανσουά Τριφό, 1966]

Ο σημαντικός Γάλλος σκηνοθέτης μεταφέρει στην οθόνη το μυθιστόρημα του Ρέι Μπράντμπερι. Σε μια κοινωνία του μέλλοντος, τα βιβλία έχουν απαγορευτεί και οι πυροσβέστες τα καίνε μαζί με τα σπίτια όπου τα βρίσκουν (451 βαθμοί Φαρενάιτ είναι η θερμοκρασία όπου καίγεται το χαρτί). Η κυριαρχία της τηλεόρασης είναι απόλυτη. Ο πυροσβέστης Μόνταγκ (Όσκαρ Βέρνερ) αρχίζει να αναπτύσσει μια παράξενη έλξη για τα βιβλία, που εντείνεται όταν γνωρίζεται με μια κοπέλα, την Κλαρίς (Τζούλι Κρίστι). Η ταινία (όπως και το βιβλίο) είναι ανοιχτή σε ερμηνείες γιατί δεν δείχνει απλώς τον γραπτό λόγο υπό διωγμό, αλλά και τη μετατροπή του από την κυριαρχία της εικόνας σε ένα σύνολο κενών περιεχομένου πληροφοριών που δεν μπορεί να δώσει διέξοδο στην ανθρώπινη σκέψη.

2001, η Οδύσσεια του διαστήματος [2001: A Space Odyssey - Στάνλεϊ Κιούμπρικ, 1968]

Η Οδύσσεια του διαστήματος ήταν ταινία-σταθμός που ανανέωσε την Ε.Φ. και της έδωσε μια καινούργια δυναμική. Στηρίχτηκε στο διήγημα The Sentinel του Άρθουρ Κλάρκ, ο οποίος στη συνέχεια μετέφερε την ταινία σε μυθιστόρημα. Διαπραγματεύεται τον ρόλο κάποιων μυστηριωδών μαύρων μονόλιθων στην ανθρώπινη εξέλιξη και Ιστορία. Αφού παρακολουθεί για λίγο αυτή την εξέλιξη, μας μεταφέρει στο ταξίδι ενός διαστημόπλοιου προς τον Δία για να διερευνήσει μια σειρά σημάτων που έχουν ληφθεί από έναν τέτοιον μονόλιθο. Το έπος του Κιούμπρικ άφησε εποχή για την επιστημονική του ακρίβεια, τα πρωτοποριακά του ειδικά εφέ, τη μοναδική του μουσική επένδυση που αντικαθιστά την παραδοσιακή αφήγηση, αλλά και για το εύρος και το βάθος της θεματικής του. Οι διάλογοι είναι ελάχιστοι και κυριαρχεί η αίσθηση του αργού ρυθμού που θα πρέπει να έχει ένα διαστημικό ταξίδι. Μπορεί κανείς να αμφισβητήσει τη μεταφυσική ερμηνεία της Ιστορίας που δίνει ο Κιούμπρικ, όμως σίγουρα θα βρει ενδιαφέρουσα την προβληματική του για τη σχέση ανθρώπου και μηχανής ή την αλληγορία του για τη γέννηση και τον θάνατο, που απηχεί τις ιδέες του Νίτσε.

Σολάρις [Αντρέι Ταρκόφσκι, 1972]

Το Σολάρις του Ταρκόφσκι είναι μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του σπουδαίου Πολωνού συγγραφέα Στανισλάβ Λεμ. Ο ψυχολόγος Κρις Κέλβιν ξεκινάει το ταξίδι του προς έναν διαστημικό σταθμό που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη Σολάρις. Το πλήρωμα του σταθμού αντιμετωπίζει διάφορα ψυχολογικά προβλήματα που είναι άγνωστο τι τα προκαλεί. Να φταίει άραγε ο αέναα κινούμενος ωκεανός που καλύπτει ολόκληρη την επιφάνεια του πλανήτη; Η αργή αίσθηση του διαστημικού χρόνου και η σχέση φανταστικού/πραγματικού κάνουν το Σολάρις μια μοναδική εμπειρία. "Η εξερεύνηση της αναξιοπιστίας της πραγματικότητας και της δύναμης του ανθρώπινου ασυνείδητου, αυτή η εξέταση των ορίων του ορθολογισμού και της διεστραμμένης δύναμης ακόμη και του πιο κακότυχου έρωτα," λέει ο Σάλμαν Ρούσντι, καθιστούν το Σολάρις "ένα αριστούργημα."

 Άλιεν, ο επιβάτης του διαστήματος [Alien - Ρίντλεϊ Σκοτ, 1979]

Το εμπορικό ρυμουλκό διαστημόπλοιο Νοστρόμο δέχεται ένα σήμα άγνωστης προέλευσης από έναν μικρό πλανήτη και ο ηλεκτρονικός υπολογιστής που κατευθύνει το σκάφος αφυπνίζει το πλήρωμα, το οποίο βρισκόταν σε κατάσταση νάρκης κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Η ομάδα που κατεβαίνει στον πλανήτη για να δει τι συμβαίνει ανακαλύπτει ότι η προέλευση του σήματος είναι ένα κατεστραμμένο διαστημόπλοιο. Βρίσκουν μέσα του τον σκελετό ενός εξωγήινου πλάσματος και μια σειρά αυγών υπό επώαση. Χωρίς να το ξέρουν, θα μεταφέρουν στο πλοίο τους έναν εξαιρετικά επικίνδυνο εχθρό. Ο επιτυχημένος συνδυασμός Επιστημονικής Φαντασίας και Τρόμου δημιουργούν ένα άκρως ενδιαφέρον φιλμ. Η μεγαλύτερη αρετή του είναι ο τρόπος με τον οποίο συνταιριάζει μια γρήγορη αφήγηση με την καταπληκτική υπνωτιστική αίσθηση του διαστημικού ταξιδιού. Τα οπτικά εφέ είναι εξαιρετικά και το "τέρας" φοβερά σχεδιασμένο, αλλά και έξυπνα σκηνοθετημένο ώστε ποτέ να μην το καλοβλέπουμε και αυτή η απροσδιοριστία συντείνει στη δημιουργία τρόμου και αγωνίας.

Blade Runner [Ρίντλεϊ Σκοτ - 1982] 

Ο Σκοτ γύρισε αυτή τη μοναδική ταινία πάνω σε ένα μυθιστόρημα του Φίλιπ Κ. Ντικ, Do Androids Dream of Electric Sheep? [Ηλεκτρικό πρόβατο - εκδόσεις Παρά Πέντε]. Σε ένα δυστοπικό Λος Άντζελες, ο (πρώην;) αστυνομικός Ρικ Ντέκαρντ (Χάρισον Φορντ) αναλαμβάνει μια τελευταία αποστολή. Να βρει μια ομάδα από ανδροειδή που έχουν καταφύγει στο Λ.Α. από τον πλανήτη όπου εργάζονταν, πιθανόν  για να καταφέρουν να αυξήσουν τη διάρκεια ζωής τους. Τα βιορομπότ αυτά ("ρεπλίκες") κατασκευάζονται από την εταιρεία Ταϊρέλ για να εκτελούν βαριές εργασίες σε αντίξοες συνθήκες. Ζουν 4 χρόνια και τους απαγορεύεται να έρθουν στη Γη. Εξωτερικά δεν διακρίνονται καθόλου από τον άνθρωπο και οι ειδικοί (bladerunners) που τα "αποσύρουν" μπορούν να τα ξεχωρίσουν μόνο με κάποιους ελέγχους μνήμης. Αν και στην αρχή δίχασε τους κριτικούς, τώρα πια το Blade Runner θεωρείται ένας εξαιρετικός συνδυασμός Ε.Φ. και νεο-νουάρ που γοητεύει με τον σχεδιασμό παραγωγής του (φουτουριστικό ρετρό στιλ), την μουσική του Vangelis και τη θεματική του (τα όρια ανάμεσα στον άνθρωπο και τη μηχανή).

Brazil [Τέρι Γκίλιαμ,1985]

Ο Σαμ Λόουρι (Τζόναθαν Πράις) εργάζεται σε μια δημόσια υπηρεσία και ζει μια μίζερη ζωή. Στα όνειρά του βλέπει ότι σαν ιπτάμενος ιππότης σώζει μια όμορφη δεσποσύνη. Μια μέρα, ένα ασήμαντο λάθος σε ένα μηχάνημα έχει ως αποτέλεσμα την κατά λάθος σύλληψη και τον θάνατο ενός ανθρώπου που έχει το ίδιο όνομα με έναν τρομοκράτη. Όταν ο Σαμ πάει να επισκεφτεί τη χήρα του θανόντος, ανακαλύπτει έκπληκτος στο πρόσωπο μιας γειτόνισσας τη γυναίκα που βλέπει στα όνειρά του. Ο μελλοντικός κόσμος όπου ζει ο Σαμ είναι μια παρωδία ολοκληρωτικού καθεστώτος, όπου όλα δουλεύουν στραβά. Στην ονειρική ταινία του, ο Γκίλιαμ (των Monty Python) σατιρίζει τον γραφειοκρατικό, δυσλειτουργικό βιομηχανοποιημένο κόσμο τού σήμερα που οδηγεί τους ανθρώπους στην τρέλα. Το Brazil αρχικά δεν είχε την αναμενόμενη εισπρακτική επιτυχία, αλλά σήμερα θεωρείται ταινία cult.

12 Πίθηκοι [Twelve Monkeys - Τέρι Γκίλιαμ, 1995]

Οι 12 Πίθηκοι στηρίχθηκαν στην ιδέα του γαλλικού φιλμ μικρού μήκους του Κρις Μαρκέ Η προκυμαία [La jetée, 1962]. Και στις δύο ταινίες ο πρωταγωνιστής κατατρύχεται από την εικόνα του θανάτου του. Στην ταινία του Γκίλιαμ, βρισκόμαστε στο έτος 2035 και μια επιδημία που ξεκίνησε το 1996 έχει ξεπαστρέψει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Γης. Ένας κατάδικος, ο Τζέιμς Κόουλ (Μπρους Γουίλις), στέλνεται πίσω στον χρόνο, στα 1996, για να ανακαλύψει πώς ξεκίνησε η επιδημία (του λένε πως διαδόθηκε από μια τρομοκρατική οργάνωση επονομαζόμενη "Η Στρατιά των Δώδεκα Πιθήκων") και να φέρει πίσω δείγματα του ιού πριν τη μετάλλαξή του. Κατά λάθος όμως στέλνεται στο 1990, συλλαμβάνεται και κλείνεται σε ένα ψυχιατρικό άσυλο υπό την επίβλεψη της Δρα Ράιλι (Μάντλιν Στόου). Ο Κόουλ βλέπει συνέχεια το ίδιο όνειρο: μια καταδίωξη και ανταλλαγή πυροβολισμών σε κάποιο αεροδρόμιο. Η ταινία περιέχει άμεσες και έμμεσες αναφορές στον Δεσμώτη του Ιλίγγου [Vertigo, 1958] του Χίτσκοκ. Η ενδιαφέρουσα θεματική τους για την υποκειμενική φύση της μνήμης και τις επιπτώσεις της στο πώς αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα καθώς και οι εναλλαγές της πλοκής κάνουν τους 12 Πίθηκους απολαυστικούς.     

Γκάτακα [Gattaca - Άντριου Νίκολ, 1997]  

Σε μια κοινωνία του εγγύς μέλλοντος που ελέγχεται από την Εταιρεία Γκάτακα, η ζωή των ανθρώπων ρυθμίζεται από το DNA τους, έτσι ώστε ο καταμερισμός της εργασίας να εξαρτάται από το γονιδιακό υλικό του καθενός. Η Ευγονική έχει αναπτυχθεί, αλλά οι γονείς του Βίνσεντ Φρίμαν (Ίθαν Χοκ) δεν χρησιμοποίησαν τις νέες τεχνολογίες στη σύλληψη του πρώτου τους γιου - υπάρχει ένας δεύτερος γιος που είναι γενετικά "τέλειος". Έτσι ο Βίνσεντ γεννιέται με προδιάθεση για καρδιακά νοσήματα και πνευματικές διαταραχές. Παρ' όλα αυτά, μεγαλώνει με το όνειρο να ταξιδέψει στο διάστημα, κάτι αδύνατο με βάση τα ισχύοντα περί γενετικών προδιαγραφών. Για να παρακάμψει τα εμπόδια βρίσκει τον Τζερόμ (Τζουντ Λο), έναν παραπληγικό (λόγω ατυχήματος) με ιδανικό DNA, και αγοράζει τη γενετική του "ταυτότητα". Το Γκάτακα δεν έγινε ποτέ εισπρακτική επιτυχία, αλλά απέσπασε ευνοϊκότατες κριτικές και αποτελεί σημείο αναφοράς για τη Βιοηθική για τον τρόπο με τον οποίο έθεσε τα ζητήματα που αφορούν την ανθρώπινη επέμβαση στο γενετικό υλικό.  

Επαφή [Contact - Ρόμπερτ Ζεμέκις, 1997]    

Η Επαφή βασίστηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Καρλ Σέιγκαν (Carl Sagan), γνωστού αστροφυσικού και πρωτεργάτη της SETI (Έρευνα για Εξωγήινη Νοημοσύνη). Η Δρ Έλι Άρογουεϊ (Τζόντι Φόστερ) εργάζεται σε ένα πρόγραμμα της SETI στο Αστεροσκοπείο Αρεσίμπο του Πουέρτο Ρίκο. Καθημερινά ακούει και καταγράφει σήματα που έρχονται από το διάστημα ελπίζοντας να εντοπίσει κάποια μορφή εξωγήινης ζωής. Η Κυβέρνηση τής αφαιρεί τη χρηματοδότηση θεωρώντας την όλη προσπάθεια μάταιη. Ωστόσο, εκείνη καταφέρνει να πάρει επιχορήγηση από έναν μυστηριώδη πολυεκατομμυριούχο (Τζον Χαρτ) και  μεταφέρει τις δραστηριότητές της στο Νέο Μεξικό. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η Έλι καταγράφει ένα ισχυρό επαναλαμβανόμενο σήμα που δείχνει να είναι μια σειρά πρώτων αριθμών. Ξαφνικά, το πρόγραμμά της γίνεται το κέντρο του ενδιαφέροντος για τους πάντες. Η ταινία μάς δίνει μια πιο φιλοσοφική θεώρηση του θέματος της επαφής με εξωγήινους, χωρίς ποτέ να παύει να προσφέρει διασκέδαση στον θεατή.  

Minority Report [Στίβεν Σπίλμπεργκ, 2002]      

Στην Ουάσιγκτον του 2054, ο Τζον Άντερτον (Τομ Κρουζ) είναι ο διοικητής μιας ειδικής μονάδας της Αστυνομίας που λέγεται Προέγκλημα (Precrime). Χρησιμοποιώντας τρία άτομα που έχουν το χάρισμα να βλέπουν το μέλλον, η ομάδα του Άντερτον επεμβαίνει και προλαμβάνει τα εγκλήματα. Όμως, κάποια στιγμή οι προβλέψεις αφορούν έναν φόνο που θα διαπράξει ο ίδιος ο Άντερτον, με θύμα κάποιον που δεν γνωρίζει. Το Minority Report στηρίχθηκε σε ένα διήγημα του Φίλιπ Κ. Ντικ. Η φωτογραφία χρησιμοποιεί υψηλό κοντράστ για να δημιουργήσει σκοτεινά χρώματα και σκιές, και

 μια ατμόσφαιρα που θυμίζει φιλμ νουάρ. Το κεντρικό θέμα της ταινίας του Σπίλμπεργκ είναι κατά πόσο μπορεί να υπάρξει ελεύθερη βούληση όταν το μέλλον είναι προκαθορισμένο και γνωστό εκ των προτέρων, ενώ ασχολείται και με τον ρόλο των ΜΜΕ σε μια κοινωνία όπου η τεχνολογική πρόοδος τα καθιστά παντοδύναμα.

Γουόλ-Υ (Wall-E - Άντριου Στάντον, 2008)

Μια εξαιρετική παραγωγή κινουμένων σχεδίων με χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών από τα Στούντιο της Pixar σε σκηνοθεσία Άντριου Στάντον [Ψάχνοντας τον Νέμο (2003), Τζον Κάρτερ - Ανάμεσα σε δύο κόσμους (2012)]. Ο Γουόλ-Υ είναι ένα μοναχικό ρομπότ πάνω σε μια κατεστραμμένη Γη, που οι κάτοικοί της την έχουν εγκαταλείψει. Είναι προγραμματισμένος από αιώνες να φτιάχνει ουρανοξύστες από συμπιεσμένα σκουπίδια και να τακτοποιεί κάπως το χάος που έχει μείνει πάνω στον έρημο πλανήτη. Διασώζει διάφορα ευρήματα που "θεωρεί" ότι έχουν κάποια αξία, δημιουργώντας έτσι μια παράξενη συλλογή από αντικείμενα που μαρτυρούν τον ανθρώπινο πολιτισμό που έχει εκλείψει. Ένα ρομπότ τελευταίας τεχνολογίας (και "θηλυκών" χαρακτηριστικών), ονόματι Εύα - καθόλου τυχαία η επιλογή του βιβλικού ονόματος - έρχεται στη Γη προγραμματισμένο να ανιχνεύσει αν υπάρχουν σημάδια ζωής στον πλανήτη. Ο Γουόλ-Υ την "ερωτεύεται" και την ακολουθεί στην προγραμματισμένη επιστροφή της. Η εξαιρετική εικονογραφική αισθητική της ταινίας μαζί με την ενδιαφέρουσα (αν και ελαφρώς θρησκευτική) προβληματική της την καθιστούν απολαυστική για κάθε ηλικία.

Άβαταρ [Avatar - Τζέιμς Κάμερον, 2009]

Όταν ο αδερφός του σκοτώνεται, ο παραπληγικός πεζοναύτης Τζέικ Σάλι (Σαμ Γουόρθινγκτον) δέχεται να πάρει τη θέση του σε μια αποστολή στον μακρινό πλανήτη Πανδώρα στο Άλφα του Κενταύρου. Εκεί διαπιστώνει ότι η άπληστη εταιρεία που έχει αναλάβει την εκμετάλλευση των ορυχείων ετοιμάζεται να εκδιώξει τον ντόπιο πληθυσμό των Να 'βι από τις πατρογονικές του εστίες για να επεκτείνει τις δραστηριότητές της. Στον Τζέικ ανατίθεται να μελετήσει τον πολιτισμό των Να 'βι μέσω ενός "άβαταρ" - σώματος  με εξωτερικά χαρακτηριστικά Να 'βι που λειτουργεί ελεγχόμενο εξ αποστάσεως από έναν ανθρώπινο εγκέφαλο - έτσι ώστε η εταιρεία να καταφέρει να τους ελέγξει. Ο Τζέικ ως άβαταρ σχετίζεται με την πριγκίπισσα Νεϊτίρι (Ζόι Σαλντάνα), κάτι που περιπλέκει τον ρόλο του. Το Άβαταρ του Κάμερον εκμεταλλεύεται με μοναδικό τρόπο την τεχνολογία για να μας δώσει μια γοητευτική ταινία πάνω στον ιμπεριαλισμό και τις σχέσεις εκμετάλλευσης, με οικολογικές διαστάσεις και εστίαση στην ανθρωπιά.

Μάτριξ

Στη λίστα με τις αγαπημένες μου ταινίες έχω (προφανώς) παραλείψει κάποιες που ενώ θεωρούνται κλασικές του είδους δεν ταιριάξανε εντελώς με τα γούστα μου: τη σειρά του Πολέμου των Άστρων, τη σειρά των Μάτριξ, τη σειρά του Εξολοθρευτή, την Επιστροφή στο μέλλον, τον Ε.Τ., το Κουρδιστό πορτοκάλι, τα υπόλοιπα της σειράς των Άλιεν, το V for Vendetta, το Inception, και άλλες.

Ο πλανήτης των πιθήκων

Φυσικά ένα κινηματογραφικό είδος σαν την Επιστημονική Φαντασία είναι απέραντο και δεν μπορεί να εξαντληθεί μέσα από 13 όλο κι όλο επιλογές. Μια σειρά αξιόλογων ταινιών που επίσης θα μπορούσε κανείς να αναζητήσει και πιθανότατα να βρει ενδιαφέρουσες είναι οι εξής: Η πόλη των καταραμένων [The Village of the Damned - Wolf Rilla, 1960] Άλφαβιλ [Alfaville - Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, 1965] Σατανική επιχείρηση [Seconds - Τζον Φρανκενχάιμερ, 1966] Ο άνθρωπος που ήρθε από το μέλλον / Ο πλανήτης των πιθήκων [Planet of the Apes - Φράνκλιν Σάφνερ, 1968] Νέα Υόρκη έτος 2022 μ.Χ. [Soylent Green - Ρίτσαρντ Φλάισερ, 1973] Ο επαναστάτης της νύχτας [Westworld - Μάικλ Κράιτον, 1973] Άγριος πλανήτης [La planete sauvage - Ρενέ Λαλού, 1973 - κινούμενα σχέδια] Rollerball [Νόρμαν Τζούισον, 1975] Στενές επαφές τρίτου τύπου [Close Encounters of the Third Kind - Στίβεν Σπίλμπεργκ, 1977] Μακάβρια εισβολή [Invasion of the Body Snatchers - Φίλιπ Κάουφμαν, 1978] Η απειλή [The Thing - Τζον Κάρπεντερ, 1982] Η μύγα [The Fly - Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ, 1986] Α.Ι.: Τεχνητή νοημοσύνη [Artificial Intelligence: AI - Στίβεν Σπίλμπεργκ, 2001] Ανθρώπινο μίσος [Eqilibrium - Kurt Wimmer, 2002] Εγώ, το ρομπότ [I, Robot - Άλεξ Πρόγιας, 2004]

Προμηθέας

Το αφιέρωμα αυτό έγινε εν αναμονή της ταινίας Προμηθέας του Ρίντλεϊ Σκοτ. Δεν θα είχε γίνει ποτέ αν δεν είχα κάποτε διαβάσει το βιβλίο του Δημήτρη Παναγιωτάτου Ο φανταστικός κινηματογράφος (εκδόσεις ΔΕΚΑ, 1979). Αν πιστεύετε ότι κάποια ταινία μάς διέφυγε, μπορείτε να την προσθέσετε με σχόλιό σας.