"Άθικτοι" - "Βίλα Αμάλια" (Δυο γαλλικές ταινίες)

Δεν αποφασίζω να γράψω για τις δυο γαλλικές ταινίες μαζί επειδή έχουν κάποια ομοιότητα μεταξύ τους, αν και μπορεί κάτι να ανακάλυπτα αν το έψαχνα. Απλώς τις είδα απανωτά την μία με την άλλη και η σύγκριση μού φάνηκε αναπόφευκτη. Οι Άθικτοι ήταν ενθουσιώδης πρόταση φίλου, ενώ η Βίλα Αμάλια παίχτηκε στο πλαίσιο της Εβδομάδας Γαλλικού Κινηματογράφου που συνδιοργανώνουν ο Δήμος Βόλου και τα Προξενεία της Γαλλίας σε Βόλο και Θεσσαλονίκη (διαβάστε το πρόγραμμα).

Οι Άθικτοι (Intouchables, Ολιβιέ Νακάς - Ερίκ Τολεντανό, 2011) είναι η εισπρακτική επιτυχία της χρονιάς στη Γαλλία απ' ό,τι διάβασα αφού είχα δει την ταινία. Υποτίθεται ότι βασικά είναι κωμωδία (με δραματικές πινελιές) αλλά προσωπικά δεν θυμάμαι να γέλασα ιδιαίτερα. Η ιστορία αφορά έναν νεαρό μαύρο από τις φτωχογειτονιές του Παρισιού, τον Ντρις (Ομάρ Σι), που μόλις αποφυλακίστηκε και πάει σε διάφορες συνεντεύξεις για εργασία μόνο και μόνο επειδή είναι υποχρεωτικό για να συνεχίσει να παίρνει το επίδομα ανεργίας. Σε μία απ' αυτές, ο Φιλίπ (Φρανσουά Κλουζέ), τετραπληγικός, δηλαδή παράλυτος από τον λαιμό και κάτω, τον προσλαμβάνει ως βοηθό του σχεδόν παρά τη θέληση του νεαρού. Η όλη υπόθεση είναι το πώς η σχέση του πλούσιου αριστοκράτη με τον νεαρό περιθωριακό μαύρο αλλάζει λίγο-πολύ και τους δυο τους. Δεν ξέρω τι λέτε εσείς, αλλά εμένα δεν μου φάνηκε καθόλου πρωτότυπο το όλο θέμα. Αφήστε που στην αρχή της ταινίας υπήρχε η σημείωση που πάντα με εκνευρίζει: "Βασισμένη σε αληθινή ιστορία" - λες και δεν αρκεί η φαντασία του δημιουργού. Βέβαια στην προκειμένη περίπτωση υποθέτω πως ο συγχρωτισμός πλούσιων λευκών με φτωχούς μαύρους στη σημερινή Γαλλία είναι τόσο αλλόκοτο φαινόμενο που η διευκρίνηση να κρίνεται απαραίτητη... Πέρα από αυτό, πάντως, η ταινία μάλλον με άφησε αδιάφορο, κυρίως λόγω της επίπεδης σκηνοθεσίας και των υπερβολικά κλισαρισμένων θεμάτων της (για να μην αναφέρω την απορία μου σχετικά με κάποια σκηνή της ταινίας, για το τι μπορεί να ζητάει μια κοπέλα σαν τα κρύα τα νερά με έναν μεσήλικα κύριο του οποίου η μόνη περιοχή που μπορει να διεγερθεί ερωτικά είναι τα αυτιά!).

Από την άλλη, η Βίλα Αμάλια (Villa Amalia, Μπενουά Ζακό, 2009) είναι βασισμένη - με σημαντικές διαφορές στο δεύτερο ιδιαίτερα μέρος της - στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Πασκάλ Κινιάρ. Η Ανν (Ιζαμπέλ Υπέρ) είναι μουσικός που όταν βλέπει τον σύντροφό της να φιλάει μιαν άλλη γυναίκα αποφασίζει να αλλάξει εντελώς τη ζωή της. Πουλάει τα πάντα και φεύγει από τη Γαλλία αντιμετωπίζοντας προφανώς μια γενικότερη κρίση ταυτότητας. Σε ένα ιταλικό νησί βρίσκει μια μικρή εγκαταλειμμένη βίλα (αυτή του τίτλου) όπου προσπαθεί να ξαναβρεί τον εαυτό της και να επανεξετάσει τις επιλογές που έχει κάνει στη ζωή της. Βέβαια, έχοντας ήδη διαβάσει το μυθιστόρημα, δεν θα έβρισκα ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ταινία αν δεν με ξάφνιαζε ευχάριστα με τη σκηνοθεσία της. Σύντομες σκηνές που συνδέονται απότομα μεταξύ τους, πολλές υποκειμενικές λήψεις, λιτή και ελλειπτική αφήγηση, γκρίζα παρισινά κάδρα, ζωηρότερα χρώματα στο ιταλικό τοπίο, φλουταρισμένα στο βάθος πλάνα συνθέτουν ένα ενδιαφέρον σύνολο που αν μη τι άλλο δεν σ' αφήνει να βαρεθείς. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε το πώς ο σκηνοθέτης απέφευγε να μας δείχνει τα πρόσωπα κάποιων δευτερευόντων χαρακτήρων, παρ' όλο που συμμετείχαν στα δρώμενα της ταινίας. Γενικά, πρωτότυπη γραφή και ενδιαφέρουσα θεματολογία δεν μπορεί να αφήσουν αδιάφορο τον θεατή.

Προσπαθώ να παρακολουθώ από κοντά το γαλλικό σινεμά - αν και δεν είναι πάντα εύκολο σε μια αμερικανοκρατούμενη κινηματογραφική αγορά - και ταινίες σαν τη Βίλα Αμάλια με κάνουν αισιόδοξο, ενώ αντίθετα απογοητεύομαι όταν μαθαίνω ότι κοινοτυπίες σαν τους Άθικτους όχι μόνο σπάνε τα ταμεία αλλά και επαινούνται αφειδώς από το μεγαλύτερο μέρος του γαλλικού Τύπου (για να μη σχολιάσω τις βαθμολογίες του imdb...). Είμαι πραγματικά περίεργος για το πώς θα το αντιμετωπίσει το ελληνικό κοινό.

[Δείτε πληροφορίες για τους Άθικτους στο imdb.com και εδώ για το Βίλα Αμάλια]