Βλέποντας το Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν (We Need to Talk About Kevin) σκεφτόμουν ότι είναι αναπόφευκτη η σύγκριση με το μυθιστόρημα Τα σακιά της Ιωάννας Καρυστιάνη. Πολλοί κατηγόρησαν την Ελληνίδα συγγραφέα ότι "έκλεψε" την ιδέα από το μυθιστόρημα της Λάιονελ Σράιβερ στο οποίο βασίστηκε η ταινία - λες και υπάρχει παρθενογένεση στην τέχνη. Δεν μπορώ να γνωρίζω αν η Καρυστιάνη είχε υπ' όψιν της το βιβλίο της Σράιβερ όταν έγραφε το δικό της. Τι σημασία έχει άλλωστε; Ο Μάνος Χατζιδάκις είπε, λένε, κάποτε πως οι ατάλαντοι δανείζονται, ενώ οι ταλαντούχοι κλέβουν. Αυτό που θα άξιζε να συζητηθεί είναι ο διαφορετικός τρόπος προσέγγισης της μεν και της δε. Το μυθιστόρημα της Λ.Σ. δεν το έχω διαβάσει, αλλά θα πάρω ως δεδομένο ότι μεταφέρθηκε (όσο γίνεται) πιστά από τη Σκωτσέζα σκηνοθέτιδα Λιν Ράμσεϊ (Lynne Ramsay).
Στην ταινία της Λ.Ρ., η Εύα (εξαιρετική η Τίλντα Σουίντον) βασανίζεται από εφιάλτες και τον κοινωνικό περίγυρο της μικρής αμερικάνικης πόλης όπου ζει επειδή ο 16χρονος γιος της δολοφόνησε μαθητές του σχολείου όπου φοιτούσε. Μέσα από όνειρα όπου κυριαρχεί το κόκκινο χρώμα, αναμνήσεις από διάφορες περιόδους της οικογενειακής ζωής των Χατσαντουριάν (τι όνομα για αμερικάνικη οικογένεια!), θραύσματα εικόνων από τη μέρα του πολλαπλού φόνου, αλλά και σκηνές από τη σημερινή ζωή της Εύας, μαθαίνουμε τη βασανιστική εξέλιξη του Κέβιν και της μητέρας του. Η αρχική απόρριψη του νεογέννητου βρέφους από τη μητέρα και η επακόλουθη (;) αρνητικότητα του παιδιού οδηγούν σε έναν φαύλο κύκλο. Μητέρα και γιος - παρά την αλλόκοτη ομοιότητά τους - βρίσκονται σε συνεχή πόλεμο μεταξύ τους με τις συνέπειές του συνεχώς κλιμακούμενες, παρά τις διαιτητικές προσπάθειες του πατέρα. Η Εύα μερικές φορές ανέχεται τη βίαιη συμπεριφορά του μικρού Κέβιν σαν να αυτοτιμωρείται. Αντίστοιχα, στα Σακιά, δεν υπάρχει τέτοιου είδους απόρριψη. Η μετεξέλιξη του παιδιού έρχεται αδιόρατα, κυρίως μετά τον θάνατο του πατέρα και την αφοσίωση της μητέρας στον στόχο να βγάλει λεφτά για να προσφέρει μια άνετη ζωή στο μοναχοπαίδι της.
Η αρχή του Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν είναι γεμάτη με αναδρομές στο παρελθόν και καταιγιστικό μοντάζ που μέχρι το ένα τρίτο της συνολικής διάρκειας σε μπερδεύει κάπως - αν και κάποιες σκηνές είναι πράγματι συγκλονιστικές. Έχω την εντύπωση πως όλα αυτά τα φλασμπάκ δείχνουν μια σκηνοθετική αδυναμία. Όταν η κινηματογραφική αφήγηση παίρνει τον δρόμο της, η ταινία γίνεται πιο ενδιαφέρουσα. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι τα τραγούδια, που πότε έρχονται σε αντίστιξη με την εικόνα πότε τη σχολιάζουν. Όμως, δεν ξέρω κατά πόσο η διαμόρφωση της προσωπικότητας του Κέβιν μπορεί να εξηγηθεί αν δεν τεθεί σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο. Ποτέ δεν βλέπουμε σκηνές της ζωής του Κέβιν έξω από την οικογένεια. Αρκεί η σχέση μάνας-γιου για να εξηγήσει την τραγική κατάληξή του; Πολλά παιδιά βιώνουν τέτοια αρχική απόρριψη, αλλά δεν γίνονται τέρατα και φονιάδες. Κι εδώ είναι σημαντική η διαφορά με το μυθιστόρημα της Καρυστιάνη όπου ο γιος (ο Λίνος) είναι πιο καθημερινός και πολυδιάστατος.Συνολικά, η ταινία δεν μπορεί να σε αφήσει αδιάφορο. Μπορεί να περιγράφει μάλλον παρά να ερμηνεύει, αλλά αφήνει πολύ χώρο για προβληματισμό. Δεν δίνει την κάθαρση του μυθιστορήματος της Καρυστιάνη, αλλά αφήνει μια χαραμάδα αισιοδοξίας ότι μάνα και γιος θα μπορέσουν ίσως κάποτε να βγουν από τον εφιάλτη των εχθρικών τους σχέσεων και ότι η Εύα θα μπορέσει να βρει τον τρόπο να επουλώσει τις πληγές των ενοχών της - έστω κι αν αυτό δεν φέρει πίσω τους νεκρούς.
[Διαβάστε εδώ τους συντελεστές της ταινίας στο imdb]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου