Είναι μεγάλη χαρά για τον κινηματογραφόφιλο να έχει την ευκαιρία να συγκρίνει δυο ταινίες βασισμένες στο ίδιο βιβλίο. Το πρώτο μυθιστόρημα της τριλογίας Μιλένιουμ του Σουηδού Στιγκ Λάρσον, Το κορίτσι με το τατουάζ, γυρίστηκε ταινία το 2009 από τον Δανό Νιλς Άρντεν Όπλεβ, σε σουηδική παραγωγή με τους Μίκαελ Νίκβιστ και Νούμι Ραπάς. Δύο χρόνια αργότερα, ο Ντέιβιντ Φίντσερ ( Seven, Fight Club, Zodiac, κλπ) μας δίνει την αμερικάνικη εκδοχή, γυρισμένη κυρίως στη Σουηδία με αγγλόφωνο καστ ( Ντάνιελ Κρεγκ, Ρούνεϊ Μάρα, Κρίστοφερ Πλάμερ). Θεωρώ και τις δύο ταινίες εξίσου ενδιαφέρουσες και θα προσπαθήσω να επισημάνω τις ομοιότητες αλλά και, πρωτίστως, τις διαφορές τους.
Η ιστορία, φυσικά, σε γενικές γραμμές είναι η ίδια. Ο δημοσιογράφος Μίκαελ Μπλούμκβιστ καταδικάζεται για συκοφαντική δυσφήμηση ενός επιχειρηματία, τον οποίο έχει κατηγορήσει για εμπορία όπλων με στοιχεία που αποδεικνύονται κατασκευασμένα. Προφανώς ο Μπλούμκβιστ έπεσε σε παγίδα. Λίγο αργότερα, ο Χένρικ Βάνγκερ, ένας ηλικιωμένος μεγιστάνας, του προτείνει να ερευνήσει την πριν 40 χρόνια εξαφάνιση της 16χρονης ανηψιάς του, Χάριετ. Ο Μπλούμκβιστ δέχεται και εγκαθίσταται στο ιδιόκτητο νησί της οικογένειας Βάνγκερ. Αργότερα, στην υπόθεση εμπλέκεται ως βοηθός του η Λίζμπεθ Σαλάντερ, νεαρή χάκερ ιδιαίτερης ευφυίας, ένας ανθρώπινος σκαντζόχοιρος εξαιτίας ενός παρελθόντος εγκλεισμών (ο λόγος αποκαλύπτεται προς το τέλος) και κακοποιήσεων. Η Λίζμπεθ θα εγκατασταθεί κι εκείνη στο νησί για να συνεργαστεί με τον Μπλούμκβιστ στη λύση του μυστηρίου. Μεταξύ τους θα αναπτυχθεί μια ιδιόμορφη σχέση.
Το πρώτο που διαπιστώνει κανείς είναι ότι ο Όπλεβ χειρίζεται πολύ διαφορετικά την κάμερα απ' ό,τι ο Φίντσερ. Ο πρώτος χρησιμοποιεί κοντινά πλάνα και υποκειμενικές λήψεις, ενώ ο δεύτερος προτιμά να κρατά αποστάσεις από τα δρώμενα και τους ήρωες με πολλές μέσης απόστασης λήψεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια πιο "αντικειμενική" αμερικάνικη ταινία, με τη σουηδική να δείχνει πιο "συναισθηματική" (με την έννοια της ταύτισης του θεατή) και να αναπτύσσει καλύτερα την εξέλιξη της σχέσης Λίζμπεθ-Μπλούμκβιστ. Από την άλλη, ο Φίντσερ δίνει έναν ιδιαίτερα σκοτεινό τόνο στη δική του παραγωγή, επιλέγοντας συνήθως νυχτερινά και γκρίζα παγωμένα τοπία, καταφέρνοντας να μας μεταδώσει την αίσθηση του ψύχους, από το οποίο υποφέρει μόνιμα ο ήρωάς του. Ο Όπλεβ διαλέγει να μας δείχνει τους δύο ήρωές του συχνά μαζί, πιστός στη δική του σκηνοθετική γραμμή διερεύνησης της σχέσης που αναπτύσσεται μεταξύ τους. Στον αμερικανό σκηνοθέτη η σύνδεση γίνεται κυρίως μέσω του μοντάζ, που πηγαινοέρχεται από τον ένα στην άλλη. Έτσι οι χαρακτήρες κρατάνε τις αποστάσεις τους. Είναι πιο απρόσιτοι. Πιο μοναχικοί.
Ένα άλλο πολύ ενδιαφέρον στοιχείο είναι ο ήχος. Η σουηδική ταινία έχει ένα λίγο-πολύ συμβατικό σάουντρακ. Αντίθετα, η αμερικάνικη κυριαρχείται από πιο σύγχρονη μουσική. [Το Immigrant Song των Λεντ Ζέπελιν σε διασκευή του Τρεντ Ρέζνορ στους τίτλους της αρχής - μαζί με τις εικόνες που το συνοδεύουν - θα μπορούσε να είναι ένα ξεχωριστό βιντεοκλίπ από μόνο του.] Επιπλέον, δίνει μεγάλη σημασία σε ήχους του περιβάλλοντος (η βουή του δρόμου, ένα μακρινό τρένο, ο άνεμος που σφυρίζει, μια παρκετέζα σε έναν άδειο διάδρομο, πόρτες που χτυπάνε, κλπ.) που φέρνει στο προσκήνιο για να προσδώσει ένταση σε καίριες σκηνές.Τέλος, έχω την εντύπωση πως ο δρόμος προς την εξιχνίαση της υπόθεσης παρακολουθείται πιο εύκολα από τον θεατή στη σουηδική βερσιόν, όπου οι δύο ήρωες συζητούν την υπόθεση πιο αναλυτικά. Ο Φίντσερ (πιθανόν συνειδητά) συσκοτίζει κάπως τα πράγματα, αφήνοντάς σε πιο αβοήθητο να βγάλεις συμπεράσματα συνδυάζοντας μόνος κάποια στοιχεία - ίσως για να τονίσει τη δυσκολία της έρευνας και το ταλέντο της Λίζμπεθ.
[Δείτε το τρέιλερ με το σουηδικό Κορίτσι με το τατουάζ με αγγλικούς υπότιτλους από το YouTube]
[Δείτε το τρέιλερ με το αμερικάνικο Κορίτσι με το τατουάζ με ελληνικούς υπότιτλους από το YouTube]
[Δείτε τους συντελεστές της πρώτης ταινίας και της δεύτερης ταινίας στο imdb.]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου